Spektakularan početak nove vinske godine, uprkos hladnom vremenu, obeležen je u Irigu 22. novembra u vidu 12. Mačkovog dana mladog portugizera.
Svečano je otvoreno prvo bure s mladim vinom, spravljenim od grožđa obranog 2019. godine, ili kako se to kod nas naziva – svatovcem, a taj čin je u pozitivnoj atmosferi propraćen sremačkim tamburašima, foklorom, pudarevim doskočicama, nastupom mecosoprana Ane Sinicki i na kraju sjajnim koncertom muzičke grupe Apsolutno romantično.
Novi vitez mladog portugizera, naš pozorišni i televizijski glumac, Aleksandar Dunić, je položio zakletvu i zarekao se da će „…redovno piti Mačkova vina, makar jedan ardov godišnje!“
Proglašeni su i pobednici na konkursu za najlepšu pesmu o vinu – 1. mesto je osvojila pesma „Oda čokotu“ autorke Nade Aničić Crljenica iz Beograda, 2. mesto je pripalo pesmi „Kap“ autora Boška Lomovića iz Gornjeg Milanovca, 3. mesto pesmi „Čaša vina“ autora Miroslava Srbina iz Novog Sada, a pohvala pesmi „Dva soneta o ljubavi i vinu“ autora Jovana Bundala iz Beograda.
Na kraju je proglašena i nova Miss portugizera, Anica Ilić, studentkinja iz Jagodine, koja je nekolicini posetilaca donela sreću izvlačenjem nagrada u vidu poklona izlagača koji su se potrudili da ovaj događaj poprimi epitet i gastronomskog a ne samo vinskog.
Ovaj događaj ostaje jedina manifestacija u Srbiji posvećena mladom vinu, i sorti vina portugizer, a naredno okupljanje je već zakazano za 20. novembar 2020. godine.
Najpoznatije mlado vino na svetu svakako je božole nuvo koji potiče iz istoimene francuske regije. Nastalo kao vino za radnike iz okoline Liona, koji nisu mogli da priušte skupocena vina Bordoa i Burgonje, ubrzo je osvojilo ceo svet svojom nepretencioznošću, specifičnom bojom, lepršavim mirisom, i bogatim aromama. Koncept mladog vina postoji u svim zemljama razvijene vinske kulture, u Italiji, Portugaliji, Mađarskoj itd., a na Fruškoj gori smo imali Svatovac. Svatovac, jer je to prvo vino koje je bilo gotovo da se pije u jesen, kad bi počela sezona slava i svatova. Mlado vino je vino koje se napravi u istoj godini u kojoj je obrano i grožđe od kog se pravi. Pravi se metodom karbonske maceracije, koja se drugačije zove i fermentacija cele bobice. Putem ove tehnologije čuva se svežina, voćni kvalitet vina, a gorki tanini se ne izdvajaju iz pokožice grožđa.
Mačkov podrum je odlučio da mlado vino napravi od sorte grožđa Portugizer, kako se to nekad i pravilo na Fruškoj gori. Portugizer je naša autohtona sorta grožđa, nekada vrlo zastupljena na Fruškoj gori. Sorta je dobila ima koje asocira na Portugaliju, jer je po legendi bečki baron Johan de Fris upravo odatle doneo. Mačkov podrum je prvi proizvođač mladog vina u Srbiji, koji ga pravi metodom karbonske maceracije. Po tradiciji se trećeg vikenda u novembru svečano otvaraju prve boce mladog vina, i uz slavlje ravno onom novogodišnjem, ovo lepršavo vino se pije i u njemu se uživa, na svim meridijanima, od Liona i Pariza, preko Toskane, Beča, Japana, do Njujorka i Bostona, izazivajući pravu planetarnu euforiju. Mačkov podrum je želeo da i našim ljudima pruži priliku da se priključe ovom slavlju, uspostavljajući Dan mladog Portugizera.
Mačkov podrum je uspostavio i vinski viteški red, a tu titulu su nosili Aljoša Vučković, Žan Danijel Ruh, Slobodan Trkulja, Vanja Bulić, Zoran Kolundžija, Jovan Maljoković, a ove godine će tu titulu dobiti glumac Aleksandar Dunić. U saradnji sa Srpskom čitaonicom u Irigu, osnovane 1842. god, uspostavljena je i nagrada za najlepšu pesmu o vinu. Svake godine stižu desetine pesama kako iz svih krajeva Srbije tako i iz okolnih zemalja, a na samom Danu mladog portugizera se proglašavaju pobednici konkursa.
Inače vinarija Mačkov podrum je porodična vinarija, iz Iriga. Ima svojih 30 hektara vinograda na južnim padinama Fruške gore, a pored portugizera ima i druga crvena vina, kao što su Pinot noir, Merlot, Camerlot, zatim roze vino Frajla, kao i bela vina: Chardonnay, Sauvignon blanc, Incognito i Traminac mirisavi. Ima i dezertno vino crveni bermet pod nazivom Diškrecija.
Fruškogorska prestonica – Irig
Irig je varoš smeštena na južnim padinama Fruške gore, u samom srcu Srema. Prvi put se u dokumentima pominje 1225. godine. Po broju stanovnika i površini spada u manje opštine u Srbiji ali po prirodnim lepotama i turističkoj ponudi je sigurno među prvima.
Irig ima bogatu istoriju. U srednjem veku bio je centar trgovine i ekonomski najznačajniji grad, i prvi je grad u Sremu koji je 1760. godine od cara Leopolda dobio pravo na održavanje dva vašara godišnje. U to vreme imao je više stanovnika nego današnji Beograd, ali velika kuga je u XVIII veku zaustavila rast i procvat Iriga.
Vremenom se Irig ipak oporavio i postao sve značajniji duhovni, obrazovni i kulturni centar. 1829. godine je osnovana „Podluško-sremska biblioteka“, jedna od najstarijih u Srba, a 1842. „Srpska čitaonica“. Od ukupno 16 fruškogorskih manastira, polovina se nalazi na teritoriji opštine Irig. 1926. godine je osnovana „Fruškogorska voćarsko-vinogradarska zadruga“ koja je posle prerasla u nadaleko čuveni „Iriški podrum“ o čijim se vinima još uvek priča.
Danas iriška opština ima 12 naseljenih mesta a pretežne delatnosti su poljoprivreda (voćarstvo i vinogradarstvo) i turizam (banjski, pre svega zahvaljujući banji Vrdnik, te planinski, verski i vinski).
Irig se danas razvija u skladu sa onim što su mu priroda, istorija i geografski položaj omogućili. Shodno tome, sve manifestacije u opštini koje su kulturno-privrednog karaktera opština Irig jako podržava i radi na njihovoj promociji, pa između ostalog i „Mačkov Dan mladog portugizera“.
