Međunarodna svemirska stanica (ISS) prepuna je bakterija i gljivica koje mogu uzrokovati razne bolesti i uticati na formiranje biofilmova rezistentnih na antibiotike, a mogle bi uticati čak i na koroziju svemirske letelice, pokazala je nova studija.
U stanici, izgrađenoj 1998. godine, koja kruži oko 400 km iznad Zemlje, dosad su boravila više od 222 astronauta, a do avgusta 2017. godine tamo se godišnje slalo po šest misija sa potrepštinama.
NASA naučnici otkrili su da mikrobi uglavnom potiču od ljudi, kao i da su slični onima pronađenim u javnim zgradama i kancelarijama na Zemlji, prenosi Nju Sajentist.
Reč je o prvoj studiji koja omogućuje sveobuhvatan popis bakterija i gljivica koje vrebaju sa unutrašnjih površina u zatvorenim svemirskim sistemima.
Dr Kasturi Venkatešvaran, viši naučni istraživač u laboratoriji NASA „Jet Propulsion“ i jedan od autora studije je kazao: „ISS je hermetički zatvoren sistem, podložan mikrogravitaciji, zračenju, povećanoj količini ugljen-dioksida i posebnoj cirkulaciji vazduha putem apsolutnih ili HEPA filtera i spada u kategoriju „ekstremne životne okoline“.
Pojasnio je da takozvani HEPA filteri zadržavaju 99,997 posto čestica manjih od 0,3 mikrona, te se koriste u bolnicama, u farmaciji, prehrambenoj industriji, elektronskoj industriji, odnosno svuda gde je potreban sterilan i čist vazduh.
Dr Venkatešvaran je kazao da je poznato da mikrobi preživljavaju, čak i bujaju u ekstremnim uslovima.
Mikrobi prisutni na Međunarodnoj svemirskoj stanici su možda tamo od samog početka rada stanice, dodao je, dok ostali verovatno ‘stižu’ svaki put kada stignu novi astronaut ili novi teret.
Uticaj mikrobioma na zdravlje čovjeka u zatvorenom prostoru postaje sve važniji za astronaute tokom letova zbog njihovog izmenjenog imuniteta koji se povezuje sa svemirskim letovima, te sa izostankom sofisticiranih medicinskih intervencija dostupnih na Zemlji“.
„U svetlu predstojeće nove ere ljudske ekspanzije u svemiru, poput budućeg svemirskog putovanja na Mars, mikrobiom u zatvorenom svemirskom okruženju moramo temeljno ispitati da bi se identifikovale vrste mikroorganizama koje se mogu nagomilati u tom jedinstvenom okruženju. Istovremeno, treba proučiti koliko je vreme njihovog preživljavanja, kakav je njihov uticaj na ljudsko zdravlje, kao i na infrastrukturu svemirskih letelica“, kazao je naučnik.
Sva voda na ISS stiže sa Zemlje. Gotovo sva vlažnost vazduha na ISS-u potiče od astronauta, bilo putem njihovog disanja ili znojenja. Kontrola vlažnosti na ISS-u važna je za zaštitu zdravlja astronauta, ali i za zaštitu opreme ISS-a, te u njegovoj unutrašnjosti.
Ona se održava na oko 60 odsto i redovno se kontroliše. Ako dosegne 70 odsto ili pređe tu vrednost, mogu se pojaviti problemi i za astronaute i za stanicu.
Najveći je problem u tome što topli i vlažni uslovi mogu podstaknuti rast mikroorganizama, koji, osim na astronaute, mogu loše uticati i na stanicu. Naime, oni mogu oslabiti čelik od kojeg je sazdan ISS i uticati na pojavu korozije.
Naučnici kažu da se rezultati studije, objavljeni u stručnom časopisu Micriobiome, mogu iskoristiti kao doprinos u poboljšanju sigurnosnih mera koje udovoljavaju zahtevima NASA kada je u pitanju ljudski život u svemirskim prostranstvima.