Centar za visoke ekonomske studije (CEVES) pokrenuo je portal MSP Kompas koji, kroz mnoštvo otvorenih podataka i nalaza, pruža detaljan uvid u aktivnosti malih i srednjih preduzeća (MSP) – performanse, očekivanja, digitalizacija i ozelenjavanje poslovanja, finansiranje, zapošljavanje. Centralni deo portala čini MSP Kompas indeks, razvijen za potrebe redovne godišnje procene konkurentnosti MSP iz ugla sektora, okruga i veličine. MSP će moći da procene svoju konkurentnost, poredeći se u preko 30 tačaka (profitabilnost, produktivnost, zarade…) sa uporedivim firmama.
Ukupni skor indeksa od 40,1 (od 100 poena) ukazuje da su MSP-ovi na nižem-srednjem nivou razvoja, što korespondira nivou razvoja Srbije u odnosu na zemlje EU. Među pozitivnim aspektima su: okrenutost stranim tržištima – čak 50% MSP sa više od 10 zaposlenih izvozi proizvode ili usluge; zadovoljstvo tehničkim i mekim veštinama zaposlenih i spremnošću da uče; optimizam – 90% MSP očekuje da održi ili poboljša poslovnu poziciju i zaposlenost u narednom periodu; i, fleksibilnost i sposobnost da se prilagode specifičnim zahtevima kupaca.
Kao ograničavajuće za konkurentnost MSP Kompas prepoznaje nemogućnost MSP da pronađu nove i/ili zadrže postojeće zaposlene, kao i podinvestiranost – investicije domaćih MSP su upola manje od uporedivih u EU27, mereno učešćem u BDP-u.
Prvi faktor se sve više profiliše kao problem br. 1 za domaće MSP, naročito za one u manje sofisticiranim i radno intenzivnim sektorima u manje urbanim sredinama. Zato CEVES zagovara potpuni zaokret u politici privlačenja i kriterijumima subvencionisanja stranih direktnih investicija (SDI), jer praksa subvencija po otvorenom radnom mestu u SDI postaje kontraproduktivna i vodi ka distorzijama na lokalnim tržištima rada. Na to se nadovezuje i podinvestiranost koja se očitava u niskim ulaganjima u kapacitete, opremu i nove proizvode, i zatim – izuzetno sporoj digitalnoj transformaciji i zelenoj tranziciji.
MSP Kompas je razvijen u saradnji sa projektom Velika mala privreda, koji sprovodi ACDI/VOCA, a finansira USAID.
Tagovi
