Danska kraljica Margareta druga, evropski još živi monarh koji je najduže na prestolu, 14. januara će na svečanoj ceremoniji abdicirati i predati krunu svom sinu Frederiku, tačno 52 godine nakon što je i sama krunisana.
Margareta (83) je abdikaciju najavila u novogodišnjem govoru i zakazala je za 14. januar, datum kada je i sama preuzela krunu posle smrti oca 1972. godine.
Vest je odjeknula jer se u Danskoj u poslednjih 900 godina nijedan monarh nije dobrovoljno odrekao krune.
„Dolazećeg 14. januara 2024, a 52 godine nakon što sam nasledila voljenog oca, odstupiću sa dužnosti kraljice Danske. Presto ću predati mom sinu, prestolonasledniku Frederiku“, rekla je Margareta u obraćanju javnosti.
U javnosti se, ipak, nagađala mogućnost takvog poteza zbog njenog narušenog zdravlja. Prošle godine je podvrgnuta teškoj operaciji leđa i tek se u aprilu ponovo vratila javnim dužnostima.
Kada je rođena 1940, u Danskoj su samo muški potomci monarha mogli da naslede krunu, što je u ustavu promenjeno tek 1947.
Međutim, za vreme njene vladavine popularnost koju monarhija i ona lično uživaju među građanima su konstantno visoki i iznose više od 80 odsto. Monarh u parlamentarnoj ustavnoj monarhiji Danskoj ima uglavnom ceremonijalna ulogu.
Popularna kraljica važi za veome obrazovanu osobu, školovala se na Kejmbridžu, univerzitetu Arhus i Sorboni i tečno govori francuski, engleski, švedski i nemački. Uz državničke sposobnosti cenjena je i zbog smisla za humor. Strastveni je pušač i često je viđana sa cigaretom u ruci, prenosi Danas.
Među Dancima je popularan i njen sin Frederik (55), punim imenom Frederik Andre Henrik Kristijan. Omiljen je zbog bliskosti sa narodom, sportskog duha ali i ljubavi prema rok muzici. Diplomirao je političke nauke na univerzitetu Arhus, a neko vreme je studirao i na Harvardu, prenele su agencije.
Između ostalog, kao mladić je istrčao maraton u respektabilnom vremenu od tri sata i 23 minute, prošao tešku obuku borbenog plivanja u vojsci i učestvovao u 2.800 kilometara dugoj ekspediciji saonicama na Grenlandu, koji je sa Farskim ostrvima autonomni region u sastavu danske krune.
Diplomatske veštine stekao je na službi u danskim diplomatskim predstavništvima u Parizu i u UN. Poput britanskog kralja Čarlsa veoma je zainteresovan za pitanja vezana za klimatske promene i ekologiju, preneo je AP.
Sam čin abdikacije dosadašnje kraljice i predaje krune biće održan na sastanku državnog saveta, koji je savetodavno telo monarha i ima pretežno ceremonijalnu funkciju.
To će biti praćeno počasnom artiljerijskom paljbom i simboličnim spuštanje kraljevske zastave ispred rezidencije sadašnje kraljice i podizanjem zastave sa kraljevskim grbom ispred rezidencije budućeg kralja, koje se obe nalaze u kompleksu palate Amalijenborg.
Oduševljenje je dolazak Frederika na presto izazvao u Australiji, koja će tako prvi put u svojoj istoriji dati jednu kraljicu, jer je supruga budućeg kralja rođena u Hobartu na Tasmaniji, preneli su australijski mediji.