Aktivni građani daju podstrek za unapređenje zajednice

Pojedinci, grupe građana i organizacije civilnog društva i ove godine su svojim projektima uticale na razvoj svoje zajedice i podsticanje promena kroz javno zagovaranje. Njhove najuspešnije inicijative nagrađene nagradom Pokretači promena koju tradicionalno dodeljuje Beogradska otvorena škola (BOŠ) uz podršku Američke agencije za međunarodni razvoj (USAID) u okviru projekta Aktivni građani – bolje društvo: zagovaranjem ka saradnji i demokratskom razvoju.

Učešće građana odvija se na nekoliko nivoa i načina: ukazivanjem na probleme; okupljanjem i organizovanjem zajednice koja je zainteresovana da se određeni problem reši; pokretanjem kampanja čiji je cilj informisanje i uključivanje što većeg broja građana; iniciranjem diskusija o mogućim rešenjima problema; i – na kraju – vršenjem uticaja na institucije da pronađu rešenje koje je održivo i u javnom interesu.

Nagradom pokretači promena prepoznate su primeri saradnje javnih vlasti i civilnog društva, mobilizacije zajednice oko istog cilja, ali i pojedinci koji su ličnim primerom uticali na svoju okolinu boreći se za javni interes.

U kategoriji Saradnjom do promene, kojom se ističe saradnja javnih vlasti i civilnog društva nagrađeno je Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije za kampanju za borbu protiv krivolova 2021 Spasite prepelice – prijavite vabilice. Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije osnovano je 1989. godine a prekretnicu u njegovom radu predstavlja učlanjenje u najveće globalno partnerstvo za očuvanje ptica, njihovih staništa i prirode – BirdLife. Vrednosti koje od samih početaka definišu Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije su pre svega – ljubav prema pticama i prirodi i uvažavanje prava na opstanak biodiveziteta. Imajući u vidu ove vrednosti Društvo je aktivno na sprečavanju krivolova. Borba protiv krivolova uključuje rad na terenu, zagovaranje sa institucijama, kao i širenje svesti o obimu i uticaju krijumčarenja. Rezultat kampanje i aktivnosti Društva jeste saradnja sa Vladom i Ministarstvom koje je zabranilo lov na grlice i prepelice do 2025, što je veoma značajno za borbu za očuvanje ovih zaštićenih vrsta.

Nagrada u kategoriji Prvi glas građana namenjena je organizaciji civilnog društva koja je svojom kampanjom inspirisala veliki broj građana i motivisala ih na zajedničko javno zagovaranje. Dobitnik priznanja za 2021. je Udruzenje građana Volim Padinjak za rešavanje komunalnih problema stanovnika MZ Padinska Skela. Inicijativa je nastala 2019. godine kada je pokrenuta peticija za rešavanje pitanja poput nepostojanja kanalizacije, lošeg kvaliteta vode za piće, zapuštenosti zelenih površina, neadekvatnog gradskog prevoza i sl. Akcijama čišćenja u organizaciji Udruženja pridružili su se građani svih starosnih dobi, a neki od postignutih rezultata su i asfaltiranje staze u naselju Besni fok, izrada šumske staze u naselju, uređenje zelenih površina i slično.

Pohod na aktivizan jeste nagrada kojom se ističu aktivnosti neformalnih grupa čije su aktivnosti uticale na zajednicu i pokrenule je ka zajedničkom cilju. Baš to su učinili članovi Ženskog solidarnog fronta Vranje kroz organizaciju humanitarnog bala za podršku deci Vranja. Inicijativa je pokrenuta na osnovu statusa postavljenog na jednoj od društvenih mreža, kada je jedna Vranjanka pozvala žene Vranja da se ujedine i pruže podršku deci koja su ostala bez jednog ili oba roditelja tokom pandemije Covid-19. Oformljena je FB grupa Ženski solidarni front Vranje, koja je okupila preko 700 žena. Cilj je bio da se, animiranjem zajednice, obezbede sredstva za materijalnu podršku deci i porodicama koje su izgubile radno sposobnog člana usled posledica Covid-19. Više od dva meseca članice udruženja su lobirale i organizovale kampanju za prikupljanje sredstava koja su uspešno dodeljena onima kojima su bila najneophodnija.

Nagrada Pokretač promena istakla je one koji su pokazali snagu pojedinca i hrabro iskoračili iz uobičaenih očekivanja. Ove godine ona je dodeljena Zvezdani Luković za inicijativu Nevađani za Nevade – protest protiv izgradnje asfaltne baze u Gornjem Milanovcu i Milica Nikolić, osnivačica Udruženja za pomoć osobama sa autizmom Bazi Mili. Zvezdana Luković je svojim predanim radom pokrenula kampanja protiv plana da se na lokaciji Nevade, na samom ulazu u grad, pored same reke Despotovice koja protiče kroz grad, na 320 metara od vrtića i 500 metara od osnovne škole, pokrene rad fabrike betona i asfaltne baze, dok je zalaganjem Milice Nikolić rešeno jedno važno pitanje. Naime, U Lajkovcu se sistemski nije vodila briga o deci sa smetnjama u razvoju i nije bila dostupna nijedna usluga socijalne zaštite. Stoga je Milica osnovala udruženje sa idejom da se deci sa smetnjama u razvoju omogući život u inkluzivnom okruženju, uz vršnjake i da im se omogući da se uključe u lokalnu zajednicu. Ovim korakom se „Iskočilo“  iz okvira, zajednica se povezala, opština je uvela novu uslugu socijalne zaštite. Prvi put je pokrenut inkluzivni centar koji okuplja svu decu, ne samo u Lajkovcu već i u široj okolini – Lazarevcu, Ubu, Aranđelovcu…

Projekat Aktivni građani: bolje društvo: zagovaranjem ka saradnji i demokratskom razvoju pokrenut je u novembru 2018. godine i ima za cilj unapređenje praksi javnog zagovaranja u civilnom društvu, praksi koje zastupaju interese lokalnih zajednica i aktivno uključuju građane u svoj rad.