Skoro 450 miliona građana iz ukupno 27 država članica Evropske unije izaći će na birališta između 6. i 9. juna kako bi glasala i izabrala nove – više od 700 – članove Evropskog parlamenta.
Izbori za Evropski parlament, odnosno evropski izbori, održavaju se svakih pet godina, takođe to telo ima ključnu ulogu u kreiranju zakona u EU.
Ovogodišnje glasanje, prvo od Bregzita, pomno se prati jer istraživanja javnog mnjenja predviđaju značajne dobitke za stranke krajnje desnice, što bi imalo posledice po politički program EU, piše Gardijan.
Neki posmatrači veruju da se, uprkos predviđenom naletu ekstremno desnih „antievropskih“ partija, malo šta može promeniti u praksi. Drugi kažu da bi ovi izbori na kraju mogli biti odlučujući trenutak za EU.
Kako funkcionišu evropski izbori?
Način na koji će birači izraziti svoju sklonost nacionalnim političkim strankama se ne razlikuje od nacionalnog glasanja. Nakon što su izabrani, većina političara se zatim pridružuje evropskim transnacionalnim političkim grupama prema političkoj orijentaciji i ideologiji.
Dve najveće evropske parlamentarne grupe istorijski su bile Evropska narodna stranka (EPP), desnog centra i Progresivni savez socijalista i demokrata (S&D), levog centra. Liberali, zastupljeni u grupi Renew Europe (RE) i Zeleni su, takođe bili odlučujući u oblikovanju većine u transnacionalnom telu, piše Aljazeera.
Desno orijentisane populističke stranke podeljene su između Evropskih konzervativaca i reformista (ECR) i Identiteta i demokratije (ID), pri čemu su prve atlantističke i favoriziraju bliske veze sa Sjedinjenim Američkim Državama, dok drugi naginju Putinovoj Rusiji.
Glasanje počinje u različito vreme, zavisno od države. Holandija izlazi na izbore 6. juna, a dan kasnije sledi Irska i Češka. Italija, Litvanija, Malta i Slovačka počinju glasanje 8. juna, dok ostale države članice Unije glasuju 9. juna. Očekuje se da će rezultati biti objavljeni kasnije te večeri.
Građani s pravom glasa će birati 720 zastupnika u Evropskom parlamentu, a mesta se dodjeljuju prema broju stanovnika svake zemlje – Nemačka ima najviše (96 mjesta), a sledi Francuska (81), Italija (76) i Španija (61).
Počelo glasanje u Holandiji
Hiljade biračkih mesta u Holandiji otvoreno je od 7:30 ujutro za tradicionalno glasanje crvenim olovkom. To znači da birači na bogatom severozapadu EU otvaraju četvorodnevni izborni maraton u kojem će oko 370 miliona birača s pravom glasa u Evropskoj uniji do nedelje moći izabrati novi saziv Evropskog parlamenta. Očekuje se izlaznost birača od 50 do 60 odsto, prenosi DW.
Holandija tradicionalno glasa četvrtkom, čime prva zvanično daje svoj glas. Očekuje se da će se tu odmah pokazati i opšti trend ovih desetih izravnih izbora za Evropski parlament: biračko telo se osetno pomaklo udesno.