Među brojnim debatama koje se trenutno vode u svetu evolucione biologije, određeneprevazilaze obuhvat same discipline. To je, recimo, slučaj sa pokušajima da se evolucionistička tumačenja primene na društvene fenomene i da se određeni oblici društvene dominacije povežu sa tokom evolucije. Kada se to desi, može nam se pričiniti da evoluciona biologija predstavlja samo novi aspekt drevne pojave: naturalizacije društvenih fenomena, koja vodi apologiji postojećeg društvenog uređenja i osudi bilo kakvog pokušaja da se ono promeni.
Ovaj polemički kontekst ključan je za novo izdanje sabranih dela Čarlsa Darvina u izdanju Patrika Tora. Otpočeto 1999. godine, ono treba da sadrži trideset i pet tomova. Do sad je objavljena jedna trećina, uključujući i nedavno izašli Izraz emocije, izvorno objavljen 1872. godine.
Čitajući Brodski dnevnik Bigla, možemo zaključiti da iako mladi prirodnjak na putu oko sveta na zadatku da prikupi uvide koji će poslužiti kao osnova za njegovu teoriju evolucije pokazuje dar za analizu ljudskih fenomena, kod njega ne postoji tendencija ka naturalizaciji političkih ili društvenih pojava.
Na primer, on veoma neprijateljskim rečnikom opisuje ropstvo i odnos prema „onim jadnim ljudima koje civilizovani divljaci Engleske ne vide kao svoju sabraću, čak ni pred Bogom“. Jer to odbijanje da se drugi vidi kao sebi sličan nije posledica ideje prirodne selekcije primenjene na odnose između ljudskih jedinki, već, naprotiv, znak odbacivanja najvišeg proizvoda tog procesa –civilizacije.
Civilizacija se rađa kao posledica iskazivanja emocija, koje je predmet Izraza emocija.
U njemu vidimo da Darvin nastavlja na tragu Čovekovog porekla i spolnog odabiranja (knjiga koja je sadržana kao posebno poglavlje u ovom izdanju): istražujući kontinuitet između izražavanja (i, samim time, komuniciranja) emocija kod životinja i ljudi, on insistira na posebnosti potonjeg fenomena. Njegova prefinjenost suštinski se vidi u, naprimer, prikrivanju bola. To prikrivanje, prema Darvinovom mišljenju, ima dvostruku funkciju: izbegavanje izazivanja bola kod drugih (posredstvom saosećanja, socijalnevrline koja se selekcijom razvila kod ljudi) i, samim time, očekivanje dobijanja efikasnije pomoći.
Kompleksnost društvenih odnosa i njihova relativna autonomija leži upravo u ovoj suptilnoj igri koja se javlja kao posledica jaza između emocije i njenog izraza. Ona takođe, prema Toru, predstavlja osnovu altruističkog morala, odnosno etike civilizovanosti koja je suprotna ideji „svako za sebe“ koju propovedaju savremene pristaše individualističkog tumačenja Darvina.
Tagovi
