Eskalacija sukoba između izraelskih snaga i Hezbolaha ponovo je stavila fokus na libansku militantnu grupu.
Dve strane razmenjuju vatru od početka rata u Gazi u oktobru prošle godine, ali je nasilje u poslednjih nedelju dana značajno poraslo na libanskoj strani granice, gde je Izrael u ponedeljak ubio stotine ljudi u napadima.
Nasilje se smatra najverovatnijim putem da rat u Gazi preraste u nekontrolisani regionalni požar. Evo vodiča za „Božju stranku“ i njenu poziciju u krhkoj libanskoj državi i njenu oštru vezu, prenosi Gardijan,
Šta je Hezbolah?
Hezbolah je moćni islamistički pokret koji je osnovao Iran tokom građanskog rata u Libanu 1975-90, pokret se borioo i sa izraelskim snagama nakon njihove invazije na Liban 1982.
Dok američke i druge zapadne vlade smatraju da je to teroristička organizacija – a Hezbolah jeste izvršio napade u kojima došlo do masovnog stradanja civila – domet grupe seže daleko od militantnosti.
Šiitski muslimanski pokret postao je politička i društvena moć u Libanu, upravljajući medicinskim klinikama, školama, regionalnom televizijskom mrežom, pa čak i muzejom na vrhu brda koji je bio popularan među evropskim turistima.
Kakva je pozicija Hezbolaha u Libanu?
Godinama je Hezbolah igrao ključnu političku ulogu, sa ministrima u vladi i poslanicima u parlamentu. Ovaj pokret drži ministarstvo javnih radova i ministarstvo rada, i često je formirala koalicije sa drugim političkim partijama, uključujući i hrišćanske, prema sporazumima o podeli vlasti.
Vlada u Libanu je pod tim uticajem ostala slaba, politički podeljena i opterećena korupcijom, pa zbog trenutnih sukoba nema predsednika. Pa tako libanski premijer Nadžib Mikati, na primer, sebe opisuje kao „liberalnog“ i nije deo Hezbolaha, ali ima malo kontrole nad tim šta radi.
Široko je prihvaćeno da bi Hezbolah mogao da nadjača nacionalnu vojsku ako bi želeo, iako se čini da bi pokret više voleo da zadrži svoj trenutni status moćnog igrača.
Kako je Hezbolah postao toliko uticajan?
15-godišnji građanski rat u Libanu, koji se uglavnom vodio zbog verskih razlika, završio se tako što su zaraćene strane ipak položile oružje. Hezbolah je, međutim, bio izuzetak, koji je ostao da drži svoje oružje za borbu protiv izraelskih snaga koje su u to vreme okupirale južni Liban.
Hezbolah je dobio široku domaću podršku za potiskivanje Izraela 2000. godine, čak i među delovima društva svih verskih uverenja. Vodila je petonedeljni rat sa Izraelom 2006.
Zbog značajne podrške saveznika u Iranu i Siriji, Hezbolah je dobio veliku ulogu u ibanskoj državi.
Koliko je Hezbolah popularan u Libanu?
Lokalna podrška koju je Hezbolah dobio kao jedine libanske snage sposobne da odvrate izraelske napade je uklonjena tokom godina, što je najvažnije nakon što je pomoglo sirijskom diktatoru Bašaru al-Asadu da suzbije prodemokratski ustanak krvavim i smrtonosnim sila.
Kao najmoćnija iranska posrednička snaga u ovom regionu, Hezbolah je mogao biti primoran da se bori za Asada, koji je blizak saveznik Teheranu i deo njegove „osovine otpora“ protiv Izraela i SAD.
Međutim, mnogi Libanci su Hezbolahove napade na Sirijce videli kao nepravednu intervenciju – onom koji je rizikovao da njihovu krhku državu uvuče u dalje nemire dok se još uvek oporavlja od ožiljaka sopstvenog građanskog rata, decenijama nakon što je formalno okončan.
Kakav je odnos Hezbolaha sa Hamasom u Gazi?
Hezbolah je dozvolio Hamasu da deluje u Libanu i blisko sarađuje sa grupom.
Međutim, iako dele zajedničkog neprijatelja u Izraelu, oni sigurno nisu jaki saveznici. Sunitski muslimanski Hamas se takođe smatra zastupničkom iranskom snagom, ali deluje nezavisno, posebno tako što je u početku podržavao anti-Asadove snage tokom građanskog rata u Siriji, što je zateglo njegove odnose sa Hezbolahom.