Zašto neki ljudi koji se zaraze koronavirusom imaju samo blage simptome, dok drugi padnu u postelju, a neki se i ne izvuku?
Genetičari su zavirili u naš DNK ne bi li našli odgonetku. Jedna studija evropskih naučnika prva je koja dokumentuje snažnu vezu između genetskih varijacija i kovida-19, bolesti koju izaziva koronavirus. Varijacije na dve tačke u ljudskom genomu povezane su sa povećanim rizikom po respiratorni sistem, utvrdili su istraživači.
Jedna od ovih tačaka uključuje i gen koji određuje našu krvnu grupu. Ljudi sa krvnom grupom A imaju 50 odsto veće šanse da završe na respiratoru.
Genetičari se nadaju da bi i DNK test mogao da identifikuje pacijente kojima će biti neophodna agresivnija terapija.
A ukoliko bi se našao tačan razlog zbog čega pojedini geni povećavaju rizik od teških oboljenja, to bi moglo veoma da pomogne tvorcima novih lekova.
Kako se pandemija zahuktavala u februaru, Andre Franke, molekularni genetičar sa Univerziteta Kil u Nemačkoj i koautor ove nove studije, sa kolegama je otpočeo saradnju s lekarima iz Španije i Italije.
Lekari su uzeli uzorke krvi od 1.610 pacijenata kojima je bio potreban dodatni kiseonik ili koji su morali na respirator. Doktor Franke i njegove kolege ekstrahovali su DNK iz uzoraka i skenirali ga koristeći brzu tehniku po imenu genotipiziranje. Potom su sproveli isto genetsko istraživanje na 2.205 davalaca krvi koji nisu imali tragove kovida-19.
Naučnici su tražili tačke u genomu, poznate kao lokusi, gde je neobično visok broj teško obolelih pacijenata imao iste varijetete, u poređenju sa onima koji nisu bili bolesni.
Dva lokusa su se pojavila. U jednom od njih je gen koji determiniše krvnu grupu. Taj gen zadužen je i za proizvodnju proteina koji vezuje molekule za površinu krvnih ćelija.
Nije ovo prvi put da se krvna grupa A pojavila u istraživanjima i da je označena kao potencijalno rizična. Kineski naučnici takođe su pronašli da pacijenti sa tom krvnom grupom imaju veće šanse da razviju ozbiljniji oblik kovida-19. Niko ne zna zašto je to tako.
Dr Franke takođe je zapazio da se u lokusu gde se nalazi gen za krvnu grupu stvara i DNK koji deluje kao prekidač za produkciju proteina zaduženog za snažne odgovore imunološkog sistema.
Koronavirus izaziva preteranu reakciju imunološkog sistema kod pojedinih pacijenata, što dovodi do masovnog zapaljenja i oštećenja pluća. To je takozvana citokinska oluja. Moguće je da genetske varijacije utiču na taj odgovor.
Drugi lokus, na hromozomu 3, pokazuje još čvršću povezanost sa kovidom-19. No ta tačka je dom šest gena, i nije još moguće ustanoviti koji tačno utiče na razvoj situacije sa kovidom-19.
Jedan od ovih „kandidata“ enkodira protein za koji se zna da deluje sa ACE2, ćelijskim receptorom pomoću kojeg koronavirus ulazi u ćelije domaćina. Ali jedan drugi obližnji gen enkodira i moćni molekul za imunološki sistem. Moguće je da ovaj gen takođe izaziva preteranu reakciju koja dovodi do bolesti disajnih organa.
Nove studije će omogućiti naučnicima da ustanove da li su ova dva lokusa zaista toliko važna kako sada deluje.
Tagovi
