Novo jagelonsko doba Poljske: Čitajte u novom broju Nedeljnika

Varšava živi drugo jagelonsko doba. Poljska nije imala tako važnu i kardinalnu ulogu na Starom kontinentu od XVI veka kada je dostigla svoj vrhunac kao Poljsko-litvanska konfederacija. Ruska invazija na Ukrajinu transformisala je Poljake od dosadnih anksioznih rusofoba u prvog američkog saveznika na kontinentalnom delu Evrope i barjaktara odbrane istočnih granica Severnoatlantske alijanse.

Poljska želi da iskoristi date geopolitičke prilike da se profilira kao ravnopravni partner Nemačkoj, Francuskoj i Italiji u EU i kao prvi saveznik SAD u Severnoatlantskoj alijansi. Povratak Donalda Tuska na vlast omogućio je i obnavljanje tzv. trilaterale ministara odbrane Francuske, Nemačke i Poljske, koja je bila zamrznuta tokom vladavine partije Pravo i pravda Jaroslava Kačinjskog. Sledeće godine će biti održana i prva vojna vežba združenih francuskih, nemačkih, holandskih i poljskih snaga.

Nije slučajno da Poljska izdvaja 4,12 odsto nacionalnog budžeta za odbranu. Ubedljivo najviše u Evropi i duplo više nego što je to predviđeno dogovorom unutar NATO-a, a to je dva odsto nacionalnog budžeta. Vredi napomenuti da su, malo zbog Rusije, malo zbog Trampovih pretnji da neće braniti saveznike koji ne izdvajaju predviđeni procenat za odbranu, već 23 članice NATO-a ispunile cilj da izdvajaju dva ili više procenata budžeta za odbranu.

Nedavna promena vlasti u Varšavi drastično je promenila politiku Poljske prema EU, ali nije ni za milimetar prema Ukrajini i Rusiji. Jedna od retkih, ako ne i jedina tačka oko koje postoji konsenzus između koalicije premijera Donalda Tuska i kleropopulista Jaroslava Kačinjskog jeste odnos prema istočnim komšijama i Moskvi.