Protesti u Francuskoj, između karnevala i seljačkih buna

Bez lidera i bez konkretnih zahteva. Iskra može zapaliti ravnicu. Junski neredi u Francuskoj podsećaju na druge narodne proteste, uključujući pobune seljaka u Starom poretku, pre Francuske revolucije. Nadmeni predsednik poredi se sa monarhom, a slični su i likujući bes, požari i pljačke i na kraju – represija.

Da bi se razumeo talas nereda koji je šest noći potresao Francusku nakon što je policija u Nanteru ubila mladog Nahela Merzuka, uputno je setiti se istorije Starog poretka i dve popularne pojave koje su obeležile taj period: žakerija (ustanak seljaka) i karneval. U tim pojavama leži ključ razumevanja ovih nereda kao jednog tipično francuskog dešavanja. Više od pukog vandalizma, oni su deo dugog niza protesta podređenog stanovništva protiv zloupotreba vlasti.

Žakerija je seljačka pobuna kakva se na Zapadu periodično dešavala između 16. i 17. veka. Dobijala je oblik kolektivnog nasilja izazvanog oskudicom, ali još i više nemarom i zloupotrebama od strane plemstva, gospode, crkve i kraljevske vlasti, koji su se odražavali u visokoj ceni pšenice, u visokim porezima i u vojnoj regrutaciji. Seljačke bune su se sastojale iz napada na predstavnike feudalnih institucija, ali su uključivale i požare, pljačke i ubistva. Setimo se one koju je predvodio Žak le Krokan, glavni lik romana iz 1899. godine, kasnije adaptiranog za televiziju. Međutim, većina seljačkih buna u 17. veku bila je spontana, bez vođe i bez jasnog skupa zahteva. Pobune su bile eksplozivni izraz odbijanja kolektivne nesreće i nepravedne vlasti; bile su izazvane nekim iznenadnim događajem koji je te dve nesreće činio još nepodnošljivijim.

Prevazilaženje društvenih podela

Teško je ne uočiti paralelu između seljačkih buna i pobune mladih ljudi u tzv. „kvartovima“. Važno je uvek precizirati: kvartovi su osiromašene i stigmatizovane radničke četvrti, u kojima vlada segregacija. To je pobuna protiv zvaničnih institucija koje ih svakodnevno lažu, mašući im pred nosom obećanjem koje je velikom broju njih nedostupno, i koje su očito izgubile legitimitet.

Šta se desilo sa tim obećanjem? Umesto slobode, ljude zatvaraju u napuštena područja, o kojima se uporno govori sa omalovažavanjem („kvartovi“). Umesto jednakosti, razbijanje o klasni zid i, dodatno, o zid etničkih nejednakosti koje su se produbile tokom tri (…)

Ceo tekst pročitajte na sajtu Le Mond Diplomatique na srpskom, tako što ćete se izabrati jedan od ponuđenim modela pretplate.