Krivolov destabilizuje nacije, remeti ekosisteme i predstavlja pretnju biodiverzitetu. Poslednja istraživanja ukazuju na još jednu posledicu: neke vrste krivolova mogu da ubrzaju klimatske promene.
Šumski slonovi – manja ugrožena vrsta srodna afričkom slonu – doprinose rastu ogromnih stabala i krošnji sa izvanrednom sposobnošću skladištenja ugljenika, prema istraživanju objavljenom u Nature Geoscience.
Ukoliko šumski slonovi budu nestali, smatraju naučnici, tropske šume u Centralnoj Africi izgubiće oko tri milijarde tona ugljenika – količinu ekvivalentnu ukupnoj emisiji ugljen-dioksida u Francuskoj u rasponu od 27 godina.
„Novo istraživanje ukazuje na nešto na šta smo u Centralnoj Africi dugo sumnjali, ali tek sada je i nauka potvrdila naše strahove“, navodi Fiona Mejsels, naučnica iz Udruženja za očuvanje divljih životinja.
Naučnici su odavno utvrdili da veliki biljojedi poput slonova igraju važnu – doduše kratkoročnu – ulogu u ekosistemima tako što podstiču biodiverzitet, recikliraju nutrijente i pomažu zaprašivanje.
Fabio Berzagi, ekolog iz Laboratorije za klimatske nauke u Francuskoj i vodeći autor novog istraživanja, sumnjao je da bi slonovi takođe mogli da igraju naročito važnu ulogu na dugoročnom planu u oblikovanju afričkih kišnih šuma.
Amazon je gušće obrastao manjim drvećem, ali je količina ukupne vegetacije u poređenju sa afričkim šumama niža.
Amazonija je svoje velike biljojede izgubila pre 12.000 godina. Njihov nestanak verovatno je doprineo gustini manjih stabala.
“Mislili smo da bi slonovi mogli da imaju važnu ulogu u razlikama između ovih šuma”, objašnjava dr Berzagi. “Takođe smo želeli da otkrijemo kakve su dugoročne posledice gubitka ovih vrsta.”
Dr Berzagi i njegove kolege odabrali su dve oblasti: jednu u Demokratskoj Republici Kongo u kojoj su slonovi istrebljeni krivolovom pre 30 godina, a drugu u Republici Kongo gde su slonovi sve donedavno obitavali u velikom broju.
Istraživači su izmerili veličinu stabala u obe oblasti, a da bi utvrdili dugoročne posledice nestanka slonova, stvorili su kompjuterski model koji je simulirao osnovne funkcije afričke kišne šume, uključujući i rast i izumiranje drveća, fotosintezu i reprodukciju. Varijabla je bila prisustvo odnosno odsustvo slonova.
Šumski slonovi gotovo isključivo se fokusiraju na stabla prečnika do 30 centimetara i uglavnom se hrane mrkim drvom. Slonovi ne samo što menjaju kompoziciju biljke, kako su istraživači otkrili, već utiču i na penetraciju svetlosti i dostupnost vode.
Tako nastaju ekosistemi kojima dominiraju velika stabla tvrdog drveta koja sporo rastu. Ta vrsta drveća skladišti veće količine ugljenika od manjih stabala mekog drveta.
Dr Berzagi i njegove kolege dalje su utvrdili da nestanak slonova vodi do gubitka sedam odsto vegetacije – to praktično znači gubitak prostora za skladištenje tri milijarde tona ugljenika.
“Ovo je prvo istraživanje koje promene u nivou ugljenika povezuje sa određenim životinjskim vrstama”, ističe Rozi Fišer, naučnica iz Nacionalnog centra za atmosferska istraživanja u SAD. “Ono nam otvara nove horizonte u razumevanju interakcije velikih životinja i skladištenja ugljenika.”
Šumski slonovi su mahom istrebljeni iz većeg dela nekadašnjeg habitata koji je zauzimao 2,2 miliona kvadratnih kilometara. Od 2002. do 2011. godine broj ovih životinja pao je za 62 odsto, a krivolov se nastavlja.
Prema Iejnu Daglas-Hamiltonu, osnivaču „Save the Elephants“, organizacije iz Kenije, krivolov je nedavno zahvatio i Gabon u kojem se nalazi polovina preostalih šumskih slonova i koji je dosad bio relativno izolovan i tako zaštićen od lovokradica.
Dr Berzagi ističe da i ovo istraživanje ima ograničene domete, pošto nije moguće utvrditi koliko je ugljenika dosad izgubljeno sa smanjenjem populacije slonova. Čini se izvesnim, međutim, da bi zaustavljanje krivolova i obnavljanje populacije šumskih slonova bilo korisno u borbi protiv klimatskih promena, čak blagotvorno.
“Postoji sve više dokaza da su slonovi ključna vrsta u svim ekosistemima”, navodi dr Berzagi. “Klimatske promene su kompleksno pitanje koje po svoj prilici podrazumeva veći broj manjih rešenja, a ovo bi moglo da bude jedno od njih.”
© 2019 The New York Times
Tagovi
