Teksas je pre 200 godina bio nezavisna država, a i sada ima grupu ljudi koji žele vratiti taj status, zagovarajući otcepljenje od Sjedinjenih Država, koje nazivaju Texit.
Spor između demokratskog predsednika Džoa Bajdena i republikanskog guvernera Grega Abota razotkrio je duboke podele u Americi.
„Mi ovde u Teksasu znamo da je jedini način da Teksas ima sigurnu granicu i razuman imigracioni sistem da to učini poput 200 drugih zemalja u svetu i to kao samostalna nezavisna nacija”, rekao je Danijel Miler, predsednik Teksaškog nacionalističkog pokreta.
Miler insistira da njegov pokret, osnovan 2005, nikada nije bio toliko blizu ostvarenja svog cilja, prenosi N1.
U 19. veku Teksas je bio zapravo deo Meksika. Ali nakon rata za nezavisnost, tzv. Teksaške revolucije, postao je suveren 1836. godine.
Samo devet godina kasnije pridružio se Sjedinjenim Državama kao 28. savezna država.
Miler upoređuje pokret za Texit sa šokantnom odlukom o Brexitu 2016. koja je dovela da izlaska Ujedinjenog Kraljevstva iz Europske unije.
Rekao je da Teksas deli istoriju i interese s ostatkom Sjedinjenih Država, ali, poput zagovornika nezavisnosti španskog regiona Katalonije, smatra da centralna vlada ne razume njihove probleme.
Dok se Amerikanci pripremaju za glasanje na predsedničkim izborima u novembru, na kojima će najverovatnije birati između Bajdena i bivšeg predsednika Donalda Trampa, pokret za nezavisnost Teksasa želi da državna skupština donese zakon koji bi omogućio referendum o otcepljenju.
Američki Ustav, međutim, to saveznim državama ne dopušta – naprotiv, secesija južnih država uključujući Teksas 1861. dovela je do Građanskog rata, najkrvavijeg u američkoj istoriji.
Teksašanin ili Amerikanac?
Secesionistički pokret u Teksasu postoji već dugo, ali je marginalan, rekao je Džošua Blank, istraživački direktor pri Projektu za teksašku politiku Univerziteta u Ostinu.
Kriza na granici između Teksasa i savezne vlade „stvorila je situaciju koju ta grupa zaista nastoji da iskoristi kako bi njihovi stavovi izgledali vjerodostojniji nego što zapravo jesu”, rekao je Blank.
Misti Voters, 50-godišnja domaćiva koja je prisustvovala Milerovom govoru u tipičnom teksaškom gril restoranu, rekla je da ljudi u državi smatraju da su prvo Teksašani, a potom Amerikanci.
„Apsolutno smo izloženi invaziji. Teksas se mora suprotstaviti i bolje zaštititi svoje građane” rekla je, govoreći o rekordnom broju ljudi koji pristiže preko granice, većinom iz Srednje Amerike, što je postalo ključno pitanje u kampanji za predsedničke izbore.
Ispitivanje javnog mnenja, koje je ovaj mesec sproveo Projekt za teksašku politiku, pokazalo je da 26 posto ispitanika smatra da su prvo Teksašani, a potom Amerikanci, u odnosu prema 27 posto 2014, što statistički nije značajna promena.
„To ne znači da 26 posto ljudi podržava otcepljenje od Sjedinjenih Država”, istakao je Blank.
Ispitivanje Njuzvika sprovedeno ovaj mjesec pokazalo je da 67 posto Teksašana želi da država ostane deo SAD-a.
Separatistički pokret velikim delom podstiče „ideja da postoji jednoobrazna američka kultura koju se često povezuje s belom bojom kože”, rekao je Blank.
„I s obzirom na krizu na granici, to budi strahove u ljudima kojima je takva ideja američke kulture dobra”, dodao je.
„Dođite i uzmite ga“
U gradu Ilg Pes na dalekom jugu Teksasa, guverner Abot preuzeo je vojnu kontrolu nad područjem zvanim Šelbi Park kod reke Rio Grande koja razdvaja Teksas od Meksika.
Oko tog područja vodi se spor sa saveznom vladom.
Guverner, koji optužuje Bajdenovu administraciju da ne uspeva da zaustavi mnoštvo ljudi koji ulaze u državu, postavio je duž delova granice bodljikavu žicu.
Bajden je tužio Teksas, insistirajući da je kontrola granice oduvek bila pod saveznom jurisdikcijom.
Miler, vođa pokreta za nezavisnost, upoređuje sadašnju situaciju s događajima 1835. kada je Teksas još bio deo Meksika.
Teksas je odbio da vrati top koji mu je Meksiko pozajmio i istakao zastavu na kojoj je pisalo „Dođite i uzmite ga”, što je podstaklo rat za nezavisnost i njihov suverenitet.
Kao i u slučaju topa, napetosti oko parka u Igl Pasu deo su mnogo većeg problema, rekao je Miler.
On je to ocenio simbolom „razrušenih odnosa između savezne vlade i država”.
No za razliku od rata s Meksikom, ili Građanskog rata, Milerovi ljudi misle da bi secesiju ovaj put mogli da sprovedu mirnim putem.
Blank to ne smatra verovatnim.
„Teksas ne bi mogao mirno da se odvoji od SAD. Sjedinjene Države ne bi pregovarale s njima po povoljnim uslovima“, zaključio je on.
Tagovi
