Uspon ultrakonzervativne crkve koja želi da stvori „američku teokratiju“: Kako je gradić Moskva u Ajdahu postao stecište ekstremnih desničara…?

Kontroverzna „Hristova crkva“, čiji je vođa otvoreno izrazio ambiciju stvaranja „američke teokratije“, akumulirala je značajan uticaj u američkom gradiću Moskva, u saveznoj državi Ajdaho, piše Gardijan. Crkva ima za cilj da „Moskvu učini hrišćanskim gradom“, a javni zapisi, intervjui i materijali otvorenog koda na internetu pokazuju kako je njeno rukovodstvo proširilo svoju moć i aktivnosti u gradu, ističe se u istraživanju britanskog lista.

Crkvene ličnosti, kako se navodi, premlaćivale su izabrane zvaničnike zbog kovid ograničenja, izgradile su moćne institucije paralelno sa sekularnom vladom, uznemiravale zapažene protivnike i akumulirale posede grada i gradska preduzeća u potrazi za dugoročnim ciljem transformacije Amerike u naciju kojom se vlada u skladu sa sopstvenim, ekstremno konzervativnim, moralnim propisima.

Uspon „Hristove crkve“ možda se odigrava u malom gradu u Ajdahu, ali dolazi u vreme kada su Sjedinjene Države uznemirene usled rasta popularnosti ekstremne desnice, uključujući tu i hrišćanski nacionalizam. Takođe, aktuelno je i da socijalni konzervativci nastoje da povuku neke osnovne principe američkog života, poput legalnog abortusa…

Dok su prethodne kontroverze crkve bile usredsređene na njenog osnivača i pastora, Daglasa Vilsona, nova generacija muških crkvenih vođa – uključujući i Vilsonovog sina – pronašla je načine da proširi domet crkve u Moskvi i šire, čak i da stekne uporište u mejnstrim popularnoj kulturi SAD, piše Gardijan.

Poslednjih meseci, ova crkva se zalagala za jak otpor obaveznoj vakcinaciji u Moskvi, a Vilson je pokušao da teološki aspekt suprotstavi restrikcijama i programima vakcinacije, kao i da upozori na potencijalno političko nasilje.

Prošlog meseca, video verzija Vilsonovog teksta na njegovom „prilično posećenom“ blogu uklonjena je sa Jutjuba. Objava pod naslovom „Biblijska odbrana lažnih identifikacionih dokumenata o vakcinaciji“ zasnovana je na teoriji zavere koja tvrdi da je pandemijski odgovor i obavezna vakcinacija zapravo „igra moći“ Bajdenove administracije, koja je nameravala da trajno ostavi na snazi uvedene mere.

Vilson je dalje tvrdio da „još nismo u vrućem građanskom ratu, sa pucnjavom i svim ostalim, ali smo u hladnom/građanskom ratu“ i pozvao je čitaoce da se „otvoreno odupru“ sistemu, tvrdeći da to ne bi bila „pobuna protiv zakonite vlasti“ već „primer slobodnog naroda koji odbija da pristane na sopstveno ropstvo“.

Objava je naišla na osudu i ogorčenje drugih istaknutih evangelista. Ovo, uostalom, nije bio jedini put da su Vilsonove aktivnosti i položaji doveli do kritika drugih evangelista, a veze sa Vilsonom dovele su i do kriza u drugim crkvama. Poslednjih meseci, članovi i sveštenstvo Vitlejemske baptističke crkve u Mineapolisu dali su ostavke delom i zbog pojavljivanja novoimenovanog predsednika te crkve, Džoa Rignija, na video blogu koju vodi Vilson, a koji je strimovan i na platformama poput Amazon prajma. Emisija, naime, promoviše Vilsonovu dugogodišnju poziciju da muškarci treba da se afirmišu u društvu.

„Hristova crkva“ je osnovana u Moskvi, američkom gradiču u Ajdahu, tokom devedesetih godina, a stručnjaci koji su proučavali delovanje crkve procenjuju da u ovom trenutku, oko deset odsto stanovnika grada pripada ovoj crkvi. Međutim, ono što više zabrinjava je činjenica, kako kažu strčnjaci, da crkva sve više privlači ljude koje privlači ideja o severnom Ajdahu kao konzervativnom utvrđenju protiv američke modernosti, kao i „rekonstruktivističkom“ pozicijom crkve, koja smatra da će svet morati da se uspravi u skladu sa njihovim tumačenjem biblijskog morala, pre nego što se Hristos vrati na zemlju.

Prethodne kontroverze „Hristove Crkve“, takođe su privukle nacionalnu pažnju. Nedavni izveštaji, piše Gardijan, ponovo su usmerili pažnju na crkveno – i Vilsonovo – rešavanje niza slučajeva seksualnog zlostavljanja i teološku podređenost žena. Naime, 2005, Vilson je zatražio od sudije amnestiju za Stivena Sitlera, bivšeg studenta koji je pripadnik „Hristove crkve“, iako je osuđen zbog sekusalnih prestupa sa decom.

Takođe, početkom 21. veka, Vilson je dobio kritike zbog knjige, „Južno ropstvo, kakvo je bilo?“, koju je napisao u saradnji sa Džej Stivenom Vilkinsom, pastorom iz Luizijane, koji je bio suosnivač neokonfederativne organizacije „Liga juga“. Knjiga je opisivala ropstvo na Jugu pre američkog građanskog rata kao „odnos zasnovan na međusobnoj naklonosti i poverenju“ i tvrdio da su porobljeni uživali „život u izobilju, pun jednostavnih zadovoljstava, hrane, odeće i dobre medicinske nege“.

Vilson je u više navrata odbacio bilo kakvo interesovanje za nacionalnu izbornu politiku, ali krajnji cilj „Hristove crkve“ je ono što Vilson eksplicitno opisuje u knjizi iz 2016. godine kao „teokratiju“, ili „mrežu nacija povezanih zajedno formalnim priznanjem gospodstva Isusa Hrista“. Za razliku od sekularnog društva kojim, kako se navodi, vladaju „civilne vlade, (koje) su u neophodnom stepenu satanske, demonske i pod uticajem boga ovoga sveta – đavola”.

Ova verovanja su dovela „Hristovu Crkvu“ u sukobe sa lokalnom vladom, ali osim toga, Vilson i drugi članovi su osnovali niz lokalnih i nacionalnih institucija koje su povezane ili sponzorisane od strane crkve. Sama „Hristova crkva“ je neprofitna organizacija, što znači da nije u obavezi da državnim organima daje detalje o svojim finansijama. Insajderi, koji su govorili pod uslovom anonimnosti, rekli su da svi članovi daju oko deset odsto prihoda svog domaćinstva, a očekuje se da imućniji članovi daju još veći doprinos.

Unutar mreže obrazovnih institucija, izdavačkih kuća, crkava i nacionalnih udruženja koje je Vilson osnovao ili vodio, mali broj muškaraca, iz malog broja porodica, došao je do značajne moći unutar organizacije gradića. Među njima su i članovi iz Vilsonove porodice.

Lokalni biznismen, koji je želeo da ostane anoniman, rekao je da je crkva već imala neproporcionalno prisustvo u centru grada i da „oni pokušavaju da privuku više ljudi ovde“. Naglasio je i da su stavovi crkve protiv zaštitnih maski i vakcinacije, kao i njeni pokušaji da „preuzme lokalne institucije“ poput prehrambene zadruge, polarizovali zajednicu.

U odgovoru na detaljna pitanja poslata mejlom o različitim aspektima operacija „Hristove Crkve“, Vilson nije ponudio nikakav konkretan odgovor, ali je napisao da Gardijanov „pristup ilustruje apsurdnu anti-crkvenu netrpeljivost koju smo očekivali od određenih elemenata levičarskih medija“.